ERA AWAL SINEMA ERORAH

Pengenalan

Secara umumnya, sejarah sinema itu sendiri bermula di eropah apabila adik-beradik Lummire telah membuat tayangan filem pertama kepada umum buat kali pertamanya di dunia pada 28 Disember 1895 di Boulevard des Capucines, Perancis. Selepas dari itu, filem telah berkembang ke salah satu bentuk seni dan kemudiannya menjadi sebuah industri. Setelah itu, negara-negara eropah lain khususnya negara-negara Scandinavia (Sweden, Denmark dan Norway) telah memulakan era awal sinema eropah khususnya dan sinema dunia khususnya.

Sinema Negara-negara Scandinavia

Setelah sinema di perluaskan di sekitar eropah. Negara-negara Scandinavia yang terkesan degan fenomena itu masing-masing telah memperluaskan industri perfileman di dalam negara mereka. Di era inilah telah lahir karyawan-karyawan filem yang menjadi pelopor kepada bentuk penceritaan, teknik dan gaya persembahan. Bermula dengan filem-filem pendek dan dokumentari kehidupan seharian, karyawan filem ketika itu cenderung membikin filem bercorak drama dan komedi.

Peter Elfet merupakan pelopor sinema Denmark dan telah membikin filem bermula dari tahun 1896 hingga 1912. Beliau banyak membikin filem-filem dokumenteri tentang kehidupan di-raja di Denmark dan juga filem-filem cereka berbentuk drama. Sinema Denmark kemudiannya melalui era kegemilangannya dengan studio mereka pertama iaitu Nordisk Film Kompagni yang mula di buka oleh Ole Olsen pada 1906. Studio ini telah mengeluarkan filem-filem pendek dan seterusnya filem cereka (full-leght feature film) juga telah melahirkan karyawan-karyawan juga bintang filem yang berbakat. Antaranya ialah Asta Nielsen yang mula di kenali dalam filem “The Abbyss”(1910) dan kemudiannya menjadi bintang filem pertama di eropah. Sinema Denmark juga akan kekal dalam sejarah perfileman sebagai pelopor pada genre melodrama klasik dengan pengarah hebatnya ketika itu, August Blom. Selain itu, studio Nordisk juga merupakan studio yang pertama mengeluarkan filem cereka (full-leght feature film) iaitu “Atlantis”(1913). Selepas tahun 1913, studio Nordisk kian goyah namun ia membuka peluang pula kepada penerbit filem bebas untuk menghasilkan filem antaranya adalah Benjamin Christensen. Beliau berjaya menghasilkan filem yang lari dari genre kebiasaan yang di bawa oleh Nordisk iaitu sebuah filem bercorak penyiasatan,”Det hemmelighedsfulde X”(1914) dan “Hævnens Nat “(Blind Justice or The Night of Revenge, 1916), sebuah filem bercorak jenayah.

Selain Denmark, negara Sweden turut menjadi negara eropah terawal yang mengalami era awal sinema apabila syarikat produksi Svenska Biografteatern berpindah dari Kristianstad ke Lidingö (kedua-duanya di Sweden) pada 1911. Di situ lahirlah dua orang pengarah berbakat itu Victor Sjöström dan Mauritz Stiller yang merupakan pelopor pada sinema Sweden. Era kegemilangan sinema Sweden juga memperlihatkan nama besar seperti Greta Garbo, yang mula popular menerusi lakonannya dalam filem “Gösta Berlings Saga” (1924) arahan Mauritz Stiller. Antara rahsia kejayaan karya-karya filem ketika zaman itu adalah mengangkat semangat novel (spirit of the novel) di adaptasi ke medium filem. Victor Sjöström juga telah memulakan revolusi pengambaran luar studio pada era dengan menggunakan lokasi perkampungan di Sweden sebagai latarnya. Namun, era kegemilangan ini tidak bertahan lama apabila dua orang karyawan hebat Sweden ini bersama pelakon Greta Grabo berpindah ke Hollywood yang seterusnya menyaksikan kejatuhan yang teruk kepada industri perfileman di Sweden pada pertengahan 1920-an.

Filem menjadi satu medium propaganda yang kuat pengaruhnya semasa perang dunia ke-2. Namun, sebagai negara berkecuali, Sweden hanya menggunakan medium filem sebagai pertahanan psikologi untuk negara mereka. Antara pengarah filem yang terlibat dengan pembikinan filem ketika itu adalah Gustaf Molander and Alf Sjöberg.

Namun, selepas perang dunia ke-2, sinema Sweden kemudiannya melalui era baru dengan lahirnya karyawan-karyawan filem yang lebih berkarisma dan kini menjadi rujukan kepada dunia perfileman iaitu Ingmar Bergman.

Sinema German

Sinema Jerman pada mulanya banyak menerima filem luar seperti dari Denmark kerana pada era “silent film” tiadanya penghalang dari segi bahasa untuk mereka memahami filem itu. Industri perfileman mereka semakin berkembang bila mendapat lebih banyak permintaan dari rakyat Jerman. Antara sumbangan Jerman kepada dunia sinema adalah pelbagai stail filem dihasilkan dan juga inovatif dari segi teknikal. Contoh kehebatan Jerman adalah teknik kamera mereka yang inovatif, “the unchained camera” iaitu mempelbagaikan pergerakkan kamera bagi menghasilkan “shot” yang menarik. Banyak teknik kamera baru dicipta seperti kamera digantung pada tali kabel kemudian digerakkan mendekati pelakon untuk “zoom shot” dan contoh lain seperti kamera dipasang pada pelakon. Teknik pencahayaan, bayang dan “double exposure” juga digunakan. Visual efek, prop atau alatan yang mereka hasilkan juga sangat inovatif antaranya adalah seekor naga mekanikal yang dicipta untuk filem “Nibelungen”. Naga ini digerakkan dengan menggunakan tenaga manusia dan ini merupakan satu pencapaian hebat.

Filem “Expressionism” mula dihasilkan dan ia menekankan unsur-unsur simbolik, tidak realistik dan artistik. Contoh filem ini adalah “Metropolis” dan “The Cabinat of Dr. Caligari”. Dr. Caligari merupakan satu simbol pemerintahan autokratik di Jerman ketika itu. Stail lakonan “expressionism” juga terhasil. Namun ia mula berkurangan pada pertengahan 1920-an. Filem ini banyak memberi pengaruh kepada filem Hollywood. Kemudian filem bertemakan sosial dan berunsur realistik yang menyentuh isu seperti pelacuran, ketagihan dadah, homoseksualiti mula banyak dihasilkan dan ia dipengaruhi oleh “New Objectivity”. Contoh filem adalah dari Georg Wilhelm Pabst bertajuk “Joyless Street" (Die Freudlose Gasse) (1925). Filem jenis ini juga dikenali sebagai “street film” dan ketika itu penapisan filem agak longgar. Pada masa yang sama filem bergenre “mountain film” juga dihasilkan terutamanya oleh pengarah Arnold Fanck. Ramai pengarah filem Jerman berhijrah ke Hollywood disebabkan oleh ketidakstabilan politik.

Laporan Pra-Produksi "JIMBO" (Part 1)

PENGENALAN

Pada awal Ogos, kelas Bengkel Produksi 3 bermula. Kami di tugaskan mencari cerita yang sesuai untuk membuat satu produksi filem pendek 16mm. Kami berbincang dan mengemukakan idea-idea untuk skrip yang sesuai untuk di bangunkan menjadi skrip. Beberapa orang pelajar turut mencadangkan cerpen dan novel untuk di adaptasi menjadi filem pendek. Antaranya cerpen “Tik, Tik , Tik” dan novel “Srengenge”. Namun setelah beberapa minggu, pihak fakulti memberi cadangan kepada kami untuk melakukan sebuah filem cereka(feature film). Kemudian, satu skrip tulisan Dr. Anuar Arai telah di kemukakan, “JIMBO”. Filem kisah satu komuniti yang tinggal di dalam longkang Kuala Lumpur.

Setelah melalui beberapa proses, saya telah di pilih untuk menjadi Pengarah untuk projek filem cereka pertama terbitan ASWARA ini. Tanggungjawap yang amat berat ini saya terima dengan hati terbuka dan penuh dedikasi. Terima kasih kepada para pensyarah dan rakan-rakan sekelas yang menyokong saya.

TUGASAN AWAL

Setelah mendapat skrip, saya telah membaca skrip ini beberapa kali untu mendapatkan kefahaman secara total mengenai cerita, latar, dan karekter dalam skrip ini. Pada permulaan, saya menghadapi masalah untuk mendapatkan ‘feel” yang sesuai untuk cerita ini kerana ia agak berbeza dengan skrip-skrip yang pernah saya baca sebelum ini. Saya bersama rakan-rakan lain berbincang untuk bersama-sama memahami skrip ini namun kami masing- masing mempunyai perspektif yang berbeza. Namun, satu pertemuan bersama penulis skrip, Dr Anuar Arai telah di atur dan segala persoalan dan keraguan yang timbul di bangkitkan ketika pertemuan itu. Beberapa perkara yang kabur semakin jelas dan nyata. Kini bermula tugasan awal sebagai Pengarah iaitu mendalami setiap karekter di dalam cerita dan berimaginasi dengan dunia “JIMBO”.

Peringkat pertama yang saya lalui ialah mengkaji latar belakang skrip dan latar cerita di dalam skrip. Ini termasuk sejarah Yap Ah Loy, sejarah pembukaan Kuala Lumpur dan beberapa perkara yang berkaitan dengan sejarah Kuala Lumpur. Saya telah membuat kajian menerusi internet, buku, melawat ke arkib dan muzium dan bertanya kepada individu-individu yang tertentu. Hal ini turut dilakukan bersama ahli produksi lain dan maklumat yang di perolehi di kumpul dan di kongsi bersama untuk memperkuatkan skrip.

SKRIP DAN PENGARAH

Cabaran pertama dalam mengarah filem ini adalah mendapatkan jiwa filem yang di bawa penulis skrip ke visual. Saya memerlukan masa untuk membaca dan terus membaca skrip ini. Berimaginasi untuk memberikan visual yang terbaik dalam filem ini.

Saya turut menilai setiap babak dan perkembangan cerita dari babak ke babak untuk memastikan cerita yang akan di sampaikan bersifat dinamik. Momentem cerita juga di titik beratkan untuk memastikan filem sentiasa bergerak secara bertenaga. Watak yang menjadi tunjang pada setiap scene akan di perkemaskan untuk mencipta karekteristik yang menarik pada setiap watak.

Suntingan babak yang mungkin boleh merosakan jalan cerita dan tidak bersangkut paut dengan cerita juga perlu untuk menjadikan filem ini menjadi lebih baik. Keseimbangan setiap babak dengan watak yang ada juga perlu bagi agar keseluruhan filem tidak meleret dan panjang. Durasi jangkaan juga menjadi penekanan kerana filem ini akan di bawa ke pawagam.

VISUAL CONCEPT

Saya telah menghubungi seorang rakan saya, Zaidi. Dia seorang pelukis yang baik untuk membantu saya melukis visual concept untuk JIMBO. Saya memberikan beberapa gambaran yang ada di dalam imaginasi saya untuk die terjemahkan ke atas kertas oleh Zaidi. Zaidi telah melukis beberapa lakaran untuk watak dan set yang di gambarkan dalam skrip. Saya memberitahunya mengenai gambaran yang saya kehendaki untuk JIMBO. Lakaran ini kemudiannya di buat salinan dan di berikan kepada semua ahli produksi untuk memudahkan semua head of art department melakukan kerja dalam department masing-masing.

Saya membahagikan kepada dua bahagian:

a)Karekter – Saya memberikan gambaran dari segi paras rupa, fizikal, dan pakaian. Antaranya :

Ilustrasi watak "ACIM"

Ilutrasi Watak "DERAM"

Ilutrasi watak "SABUN"












b)Lokasi dan Set – Saya memberikan gambaran pada rupa, latar belakang, hiasan set dan karekter lokasi/set.

Gambar 1- Lakaran untuk Set "Kediaman Jimbo"

Gambar 2 - Lakaran untuk set "Kediaman Jimbo Bangsar"

Visual concept ini seterusnya dalam di gunakan oleh Casting Unit, Make-up, Wardrobe dan Set Department untuk melakukan kerja-kerja setrusnya dan memberi design yang sesuai dalam filem ini nanti.

*Nantikan Part 2 untuk Laporan ini

Filem Noir - Part 2

DISKUSI
Touch Of Evil(1958)

Touch of Evil adalah salah satu karya agung dalam genre filem noir yang diterbitkan oleh Universal International pada tahun 1958. Filem terakhir karya Orson Welles di Amerika ini ditulis oleh beliau sendiri berdasarkan novel Badge of Evil karya Whit Masterson. Dibarisi pelakon-pelakon handalan Hollywood ketika itu seperti Charlton Heston, Janet Leigh, dan Orson Welles sendiri, filem ini Berjaya mencipta sejarahnya sendiri sebagai sebuah filem klasik noir yang unggul. Walaupun kurang mendapat sambutan penonton ketika awal ia di tayangkan pada umum, filem ini Berjaya menggondol anugerah di “Best International Film of the Year” di Brussels Film Fest 1958. Filem ini tidak mati begitu sahaja pada tahun tersebut namun ia telah di sunting semula selepas 40 tahun di di terbitkan iaitu pada tahun 1998. Rick Schimidlin yang bertanggungjawab menerbitkan projek director’s cut ini bersama editornya Walter Murch telah memberikan sentuhan baru kepada Touch of Evil yang pada mulanya berdurasi hampir 3 jam kepada 111 minit. Suntingan semula ini di buat berdasarkan memo Orson Welles sendiri yang di tinggalkannya sebelum beliau meninggal dunia.

Orson Welles dan Dunia Seni

Nama Orson Welles dan genre filem noir sudah sinonim sejak keterlibatan beliau dalam Citizen Kane pada tahun 1941. Filem yang telah menggangkat namanya ini sebagai karyawan filem tersohor merupakan titik tolak kepada kejayaannya dalam dunia perfileman antarabangsa. Kejayaan beliau sebagai pengarah, penulis, penerbit filem menjadikannya lagenda filem noir klasik. Bermula dengan berkerja di stesen radio pada hujung 1930-an dengan The War of The World karya H.G. Wells. Selain itu, beliau juga aktif dengan teater dengan karya adadptasi voodoo dalam Macbeth dan cerita Julius Caesar kepada bentuk yang lebih kontemporari. Beliau judga terkenal sebagai seorang aktivis politik dan komentator yang serius dalam jurnalisme, radio dan publik.

Kemudiannya beliau mula mendapat kepercayaan mengeluar filem Hollywood ketika itu untuk mengarah dan menerbitkan filem pada 1940-an. Genre filem Noir terus sinonim dengannya dengan beberapa filem yang menaikkan namanya seperti The Magnificent Ambersons(1942),The Stranger(1946) dan Touch of Evil sendiri.

Sepanjang kariernya beliau telah menerima 14 anugerah Oscar selain lebih 10 pencalonan yang lain. Beliau telah membintangi lebih 30 filem dan 17 filem keseluruhannya. Welles juga pernah menerima penghargaan Life Time Achievement dari Institut Film Amerika pada 1975. Beliau adalah orang ketiga yang pernah menerima penghargaan ini setelah John Ford dan James Cagney.

Orson Welles sebagai Hank Quinlan.

Membawa watak seorang polis yang tua, bengis dan tegas, Orson Welles membawa watak Hank Quinlan menerusi filem Touch of Evil. Berbadan besar, berpewatakan raksaksa, mengalami masalah obesiti,dan tekanan perasaan dalam diri. Hank Quinlan juga dikenali sebagai local police celebrity olah rakan-rakannya. Sering mengenalkan kot hujan, bertopi dan bertongkat ketika keluar bertugas, Quinlan amat berpengaruh dikawasannya.

Jika di lihat dari aspek gaya lakonan Welles dalam filem ini agak berlainan dalam Citizen Kane kerana faktor usianya yang tua ketika itu. Namun ini tidak menjadi sebab kepada mutu lakonannya, malah lebih baik. Jika dalam Citizen Kane, beliau membawa watak Charles Foster Kane, seorang lelaki kaya dan berkuasa di America. Namun Touch of Evil pula memperlihatkan watak yang agak berbeza. Memek muka serta pergerakan tubuh badannya ketika melakonkan watak Hank Quinlan amat sesuai dengan bentuk tubuhnya ketika itu. Sesetengah sumber mengatakan, Welles sanggup mengemukkan badannya untuk filem itu.

Hank Quinlan dalam filem ini merupakan watak antagonis yang kelihatan amat bengis sekali. Antara babak yang menunjukkan perwatakannya itu adalh ketika Quinlan pergi ke rumah suspek, Sanchez Quinlan menampar muka Sanchez kerana bercakap dalam bahasa Mexico yang tudak difahaminya. Selain itu, Quinlan juga suka menindas dan sanggup membuat apa saja peda mereka yang bertentangan dengannya. Hal ini dapat dilihat dengan dua adegan pembunuhan yang dilakukan Quinlan; membunuh Uncle Joe Grandi di dalam bilik dengan menjerut lehernya serta babak akhir dengan membunuh rakan karibnya, Meinzies. Walaupun begitu, Quinlan juga manusia biasa yang memerlukan rakan untuk berbual dan menceritakan masalahnya.

Namun perkara yang menarik diperbincangkan mengenai lakonan Welles dalam filem ini adalah babak akhir di mana, watak Quinlan akhirnya kecundang setelah membunuh Meinzies di atas jambatan kemudiannya cuba "mencuci" tangan berdosanya itu dalam air yang kotor. Gaya arahan dan lakonan Welles ini amat menarik sekali denga nilai estatika yang amat tinggi. Ia memberi maksud yang amat mendalam dan merupakan babak terbaik dalam filem ini.

KONKLUSI
Secara umumnya lakonan dalam filem amatlah penting untuk menjamin mutu sesebuah filem. Di dalam filem, manusia atau watak merupakan medium utama penceritaan selain aspek penceritaan, plot serta latar-latar yang lain. Aspek lakonan adalah perkara utama yang akan dinilai penonton. Di dalam konteks filem noir, watak yang ada adalam filem ini di lihat lebih mencabar berbanding genre filem lain. Watak yang gelap, bermasalah dan tertekan perlu di bawa dengan baik oleh pelakon untuk menjadikan lakonan mereka berkesan. Pelakon yang membawa watak tertentu juga perlulah sesuai dengan skrip dan situasi agar watak itu berjaya.

Selain itu, pengarah juga memainkan peranan penting dalam menjadikan mutu lakonan yang baik. Pengarah yang baik akan memberi acuan kepada gaya lakonan yang menarik dalam sesuai kepada setiap pelakonnya. Setiap watak yang muncul akan kelihatan berkesan sekiranya pengarah melakukan kerja dengan baik. Menerusi filem Touch of Evil, Orson Welles sendiri mengarah dan berlakon dalam filem tersebut. Jadi tidak menjadi masalah bagi beliau untuk membentuk gaya lakonan yang di kehendakinya.

Akhir sekali, filem merupakan cerminan kepada kehidupan. Filem juga merupakan medium seni terakhir yang menggunakan manusia(pelakon) dewasa ini. Jadi, aspek estatika dalam filem harus di pandang serius oleh karyawan filem. Sesebuah karya seni filem haruslah seimbang dari aspek estakita dan komersialnya. Namun, dewasa ini, kita selalu dihidangkan dengan filem-filem komersial yang menghakis nilai estatikanya. Lakonan yang plastik dan tidak mempunyai jiwa menjadi kegilaan. Jadi di manakah hilangnya seni sesebuah filem? Sebagai genarasi filem baru, menjadi tanggungjawab kita untuk menjadikan filem sebagai medium seni bermaruah yang tinggi nilai estatikanya dan baik nilai komersialnya.

Filem Noir - Part 1

PENGENALAN
Filem Noir, Sejarah Awalnya dan Ciri-ciri.

Apabila menyentuh mengenai filem noir,pasti nama-nama seperti Orson Welles, Robert Mitchum, dan Carol Reed akan terbit di bibir para peminat serta pengkaji filem. Mereka merupakan nama-nama besar yang telah mewarnai dunia perfileman klasik global khususnya dalam genre filem noir. Karya-karya mereka kini menjadi rujukan serta kajian generasi filem era baru. Tidak kurang juga yang menjadikan karyawan-karyawan hebat ini sebagai sumber inspirasi mahupun idola di dalam cara mereka berkarya. Nama-nama lain yang turut bersinar sebagai pengarah filem noir moden termasuklah Francis Ford Coppolla.

Sejarah filem noir bermula kira-kira 60 tahun dahulu iaitu selepas perang dunia kedua tercetus. Masyarakat era moden yang bergelumang dengan korupsi, jenayah, seks dan menjadi ilham para karyawan ketika itu mengadaptasi ke dalam bentuk karya seni. Term filem noir mula di gunakan di Hollywood oleh pengkritik filem Perancis, Frank Nino dalam tahun 1946 yang di ambil dari perkataan Perancis yang bermaksud filem gelap atau black film. Filem noir klasik Hollywood secara umumnya bermula pada awal 1940-an hingga hujung 1950-an. Teknik chroriscuro dan low-key lighting dalam sinematografinya sering di kaitkan dengan filem noir. Penataan cahaya yang menampakkan bayang-bayang gelap dan sebahagian lain terang memberikan makna tersendiri iaitu keadaan hipokrasi dan korupsi masyarakat ketika itu. Masyarakat ketandusan nilai moral, bergelumang dengan jenayah dan seks serta korupsi yang berleluasa pula menjadi latar dan tema penceritaan. Babak-babak malam dan kawasan bandar menjadi latar utama dalam filem. Dari aspek editing, filem noir lebih cenderung pada down-beat editing. Ciri-ciri seperti ini jelas dalam filem Citizen Kane(1941), Murder, My Sweet(1944), The Third Man(1949) dan Touch of Evil(1958).


Watak dan Aspek Lakonan dalam Filem Noir.

Watak-watak di dalam filem juga sering di kaitkan dengan kegelapan dan bermasalah moral. Watak utama lelaki biasanya dalam keadaan yang tidak tentu arah dan mengalami pelbagai masalah dalam dirinya. Perkara ini akan mengakibatkan watak mengalami “claustrophobia” yang setusnya membawa kepada situasi pesimis, tegang dan muram. Kita seringkali akan dapat melihat watak berdasar dalam keadaan gelap, dan sebahagian lain terang. Ini juga memberi pentanda mengenai kekaburan nilai moralnya. “Femme fatale” atau watak utama wanita dalam filem noir pula berperanan mengerakkan jalan cerita dan biasanya berungsi memanupulasi watak lelaki sebagaimana watak Susan Vargas dalam Touch of Evil. Beliau merupakan seorang yang bijak, dominant dan berkuasa atas seksualitinya. Watak-watak dalam filem noir lebih realistik sifatnya kerana ia selalu merupakan manusia yang tidak terlalu baik dan tidak pula terlalu jahat.

Aspek lakonan amat penting dalam filem noir kerana berhubungkait dengan perwatakan yang agak berlainan dengan genre filem lain. Pewatakan gelap dan moral yang rendah mencorakkan filem noir dengan kehidupan watak yang hidup dalam dunia yang penuh korupsi. Menerusi watak Orson Welles dalam Touch of Evil, sebagai Hank Quinlan. Watak ini sangat mencabar dan memerlukan skil lakonan yang baik dengan gerak tubuh dan memek muka yang sesuai. Watak seorang kapten Polis Texas yang tua dan bengis ini di bawa dengan baik sekali oleh Orson Welles yang juga bertindak sebagai pengarah filem ini.

LENSA LURU (ZOOM LENS) -Part 2

4. REKABENTUK LENSA LURU
Terdapat pelbagai reka bentuk untuk kanta luru. Namun, reka bentuk asas sesebuah lensa luru kebiasaannya terdiri daripada tiga kanta iaitu dua kanta cembung dan dua kanta cengkung. Dua lensa positif(cembung) diletakkan dihadapan dan dibelakang lensa negatif(cengkung). Dua lensa itu mempunyai jarak fokal yang sama manakala lensa negatif tidak. Lensa negatif itu mempunyai jarak fokal yang multak; bawah dari separuh jarak fokal lensa positif.

Lensa 3 melekat pada tempatnya tetapi lensa 1 dan lensa 3 boleh bergerak kedepan dan ke belakang. Ia boleh bergerak kerana terdapat sususan kompleks gear dan pengerak ulang-alik yang terbina dalam gegelung lensa. Kini, terdapat sesetengah lensa luru yang berteknologi tinggi yang menggunakan komputer dalm mengerakkan lensa-lensa itu.

Sebagai lensa negatif, lensa 2 bergerak dari belakang ke depan manakala lensa 1 dari depan ke belakang dalam lengkungan parabola . Dengan kata lain, pembesaran bersudut dalm sistem bervariasi ini menjadikan perubahan jarak fokal menjadi lebih efektif.

Namun, masalah utama dalam rekabentuk kanta luru adalah membuat pembetulan optik melalui keseluruhan operasi jarak dalam lensa. Ia tidak dapat membetulkan ralat optik dengan tepat kerana jarak fokal yang sering berubah-ubah berbanding lensa prima yang dapat membetulkan ralat optik dengan tepat. Lensa prima dapat melakukan ralat optik dengn tepat kerana ia hanya mempunyai satu jarak fokal yang tetap. Masalah inilah juga menyebabkan lensa luru bertindak lambat untuk mendapatkan fokus dan hanya mempunyai julat f-number yang sempit. Hal ini sudah disedari sejak awal penciptaannya dan kini teknologi dan teknik telah di cipta untuk menyelesaikan masalah ini termasuklah teknologi auto-focus yang memberikan fokus pada setiap jarak fokal dalam kanta luru. Selain itu, teknik focus pulling juga boleh menyelesaikan masalah ini.


5. JARAK FOKAL, BIDANG JARAK DAN LENSA LURU
Jarak fokal merupakan jarak yang di ukur dari lensa ke CCD. Imej akan kelihatan dekat dan jauh adalah kerana jarak fokal berubah apabila jarak lensa dan CCD berubah. Sebagaimana yang kita tahu, luru paling dalam memberikan jarak fokal paling pendek dan luru luar memberikan jarak fokal paling panjang. Jarak fokal yang panjang akan menjadikan bidang jarak kelihatan sempit. Bidang jarak(depth of field) adalah jarak antara objek-objek yang berada dalam bingkai. Terdapat tiga kedudukan asas iaitu foreground, middleground dan background. Panjang jarak antara kedudukan tersebut akan memberikan bidang jarak yang sempit atau luas.

Dalam videografi, jarak fokal dan bidang jarak akan berubah dalam pelbagai kedudukan kamera dan kedudukan serta pergerakan subjek yang ingin di rakam. Jadi, lensa luru bertindak sebagai mempermudahkan kerja jurukamera untuk mendapatkan imej yang cantik dalam pelbagai jarak fokal mahupun bidang jarak.


LURU OPTIKAL DAN LURU DIGITAL
Terdapat dua jenis luru yang ada kini, iaitu optikal dan digital. Luru optikal adalah luru yang menggunakan lensa manakala luru digital adalah luru secara interpolasi sofwer. Imej dari luru optikal lebih baik dari luru digital. Luru optikal kebiasaannya untuk jarak yang pendek dan sederhana sahaja. Ia menggunakan satu unit lensa yang membolehkan kita mengubah jarak fokal. Jadi kita dapat menggerakkan dari satu pembesaran ke pembesaran yang lebih besar. Jarak luru berkaitan dengan pembesaran maksimum dan minimum. Luru digital boleh mengambil imej yang lebih daripada luru optikal. Luru yang dibuat oleh luru digital akan menunjukan keseluruhan imej yang sampai ke CCD. Namun imej yang dihasilkan tidak cantik dan luar fokus dan terjejas jika berlaku gegaran(fotografi). Imej digitalnya akan kelihatan dan imej akan berkotak-kotak(pixel).


FOCUS PULLING
Dalam mendapatkan imej yang benar-benar berkualiti dan sempurna, teknik focus pulling adalah paling berkesan. Menerusi teknik ini, objek yang dirakam akn sentiasa dalam fokus walaupun dalam jarak fokal yang berubah-ubah. Didalam produksi filem misalnya, terdapat petugas khas yang mengendalikan focus pulling iaitu focus puller.

Secara teknikal, luru dalam paling maksimum(jarak fokal terpendek) akan memberikan semua jarak akan kelihatan dalam fokus. Namun jika dikira secara matematikal, fokus yang di berikan tidak cukup tepat dan masih ada bahagian yang kabur(luar fokus). Jadi, focus pulling akan menyelesaikan masalah ini dengan menanda fokus yang sesuai pada gegelang fokus untuk setiap jarak fokal yang diberikan. Dengan teknik ini, segala kerja kamera seperti pan, tilt, tracking, dolly dan lain-lain tidak mengganggu fokus dan imej akan sentiasa dalam kelihatan dalam fokus. Ketika meluru dalam mahupun luar, fokus akan sedikit terganggu kerana jarak fokal berubah. Focus pulling pada point pertama dan terakhir luru akan menjadikan luru yang dilakukan lebih cantik.


KELEBIHAN LENSA LURU
Kebolehan memberikan imej yang fokus dalam pelbagai jarak fokal memberikan kelebihan kepada lensa ini diguna pakai dalam semua kamera video. Lensa ini menepati kehendak kamera video yang digunakan untuk penggambaran yang pelbagai jenis. Lensa luru sesuai digunakan dalam situasi yang berbeza-beza.

Secara umumnya, terdapat dua situasi penggambaran; penggambaran terkawal dan penggambaran tidak terkawal. Penggambaran terkawal adalah seperti penggambaran drama, dokumentari(terdapat juga tidak terkawal) dan filem. Penggambaran tidak terkawal pula adalah seperti rakaman live, televisyen dan berita tempat kejadian.

Untuk penggambaran terkawal, kamera akan diletakkan di pelbagai sudut mengikut kehendak dan keperluannya. Kamera juga akan bergerak dengan pelbagai cara mengikut kerja kamera yang akan ditetapkan. Subjek dalam bingkai juga mungkin akan bergerak dan membuatkan jarak fokal dan bidang jarak berubah. Untuk mendapatkan komposisi gambar yang cantik dan sesuai, lensa luru akan membolehkan imej yang jauh mahupun dekat dengan kamera kelihatan fokus. Drama mahupun filem yang dihasilkan akan lebih berkualiti.

Bagi penggambaran luar kawalan pula, kamera akan berada dalam keadaan luar jangkaan jurukamera. Imej yang ingin dirakam mungkin jauh dan tidak dapat diambil jika menggunakan lensa prima. Dengan menggunakan kanta luru, imej yang ingin dirakam akan lebih kelihatan jelas. Namun, jika lensa ini meluru dalam lebih jauh, imej akan berada dalam luar fokus dan rakaman akan terjejas. Dalam hal ini, auto-focus memainkan peranan penting untuk memastikan imej dalam keadaan fokus sentiasa. Fungsi auto-focus ini mampu memberikan imej dalam fokus dengan cepat dalam situasi subjek bergerak atau kamera yang bergerak.

KEBURUKAN LENSA LURU
Manusia makin malas apabila semakin teknologi memudahkan kerja. Lensa luru seringkali digunakan dalam rakaman dan penggambaran untuk memudahkan kerja. Sesetengah jurukamera menggunakan lensa luru kerana malas memindahkan kamera ke tempat lain. Luru juga digunakan jurukamera yang ingin menjimatkan shot yang diambil dan mengambil jalan mudah dengan menggunakan lensa luru.Hal ini akan menyebabkan sudut kamera menjadi mangsa, komposisi yang tidak kemas dan imej yang tidak cantik.

Luru juga merupakan gaya yang menjadi ikutan pembikin filem mahupun mereka yang terlibat dalam dunia penyiaran terutamanya jurukamera. Ia seakan-akan menjadi penyakit yang merebak luas dalam pembikinan filem dan drama khursusnya. Luru yang tidak mempunyai motif dan maksud sering dilakukan dewasa ini dan menjadikan seni ini seakan-akan rendah nilainya. Berpunca dari kurangnya kefahaman mengenai bahasa visual, shot luru dilaku kan secara melulu ini juga sering dipraktikkan oleh penggiat seni ini seringkali memandang rendah nilai estatika seni filem khursusnya.

Selain itu, meluru juga berpunca dari kurangnya kefahaman tentang kesinambungan dan kontinuiti. Shot dan sudut kamera yang berubah-ubah akan memberikan jarak fokal dan bidang jarak yang berbeza. Dalam hal ini, lensa luru tidak dapat memberikan kontinuiti jarak fokal yang sama pada setiap shot dan sudut kamera. Contohnya, shot pertama; imej seorang lelaki diambil dari depan secara medium shot pada jarak fokal 36mm. Shot seterusnya pula adalah close up wajahnya pada jarak fokal 22mm. Kemudian jurukamera meluru keluar untuk medapatkan medium shot lelaki itu semula. Tiada kesinambungan antara shot yang diambil kerana jarak fokal tidak sama walaupun menggunakan jenis shot yang sama. Hal ini banyak berlaku kepada jurukamera yang tidak faham mengenai kontinuiti.


KESIMPULAN
Lensa luru dicipta untuk memudahkan kerja kamera terutamanya kamera video. Ia boleh digunakan pada masa-masa tertentu dan situasi yang sesuai.Tabiat meluru tanpa sebab dan motif haruslah dijauh kerana ia boleh merosakkan hasil rakaman. Walaupun ia kadang kala kelihatan bergaya, namun ia boleh memakan diri. Lensa luru seharusnya menjadikan menbantu hasil persembahan bukannya merosakkannya.

LENSA LURU (ZOOM LENS) -Part 1

1. LENSA : FUNGSI DAN APLIKASINYA
Lensa merupakan aset terpenting dalam sesebuah kamera; termasuklah kamera statik, video, dan filem gambar bergerak (motion picture). Ia juga turut di gunakan dalam alat seperti binokular, microskop dan teleskop. Bertindak sebagai mata kepada sesebuah kamera, lensa akan memberi maklumat imej kepada sistem perakam kamera. Terdapat pelbagai jenis lensa kamera termasuklah lensa prima, lensa sudut-luas, lensa telefoto, lensa mata-ikan, lensa luru dan beberapa jenis lain yang dikeluarkan oleh syarikat-syarikat besar dari masa ke semasa.


2. SEJARAH LENSA LURU
Diawal penggunaannya ia digunakan dalam teleskop optikal kemudian dikembangkan penggunaannya dalam teknologi rakaman imej. Paten awal lensa telefoto juga dilengkapi elemen kanta mudah alih yang boleh diubah kepada semua jarak fokal yang ada pada lensa. Ia dipanggil lensa varifokal; apabila jarak fokal berubah, posisi fokal plane juga bergerak mengikut apa yang di baca oleh kanta fokus selepas setiap perubahan. Kemudian ia berkembang dengan penciptaan lensa luru yang lebih memberikan imej yang dalam fokus walaupun objek terlalu dekat dengan lensa dan jarak fokal kanta yang lebih efektif. Ia dipatenkan pada 1902 oleh Clie. C. Allen di Amerika Syarikat.


3. PENGENALAN KAMERA VIDEO DAN LENSA LURU
Seperti kamera filem, kamera video juga “melihat” melalui lensa. Menerusi lensa, cahaya akan dipancarkan ke charge-coupled device(CCD) lalu di bawa ke sistem perakam kamera(VCR). Imej akan dapat dilihat melalui viewfinder. Kamera video kebiasaannya dilengkapi dengan lensa luru yang sedia terbina dalam kamera. Lensa luru berupaya memberi jarak fokal yang berbeza berbanding lensa prima yang memberi jarak fokal yang tetap. Dalam kata lain, kita mampu melihat obek yang jauh kelihatan lebih dekat dan objek yang dekat kelihatan jauh. Ia digambarkan mampu memberi nisbah jarak fokal yang terpanjang ke yang paling pendek. Sebagai contoh, kanta luru yang mempunyai jarak fokal dari 100mm ke 400mm juga boleh dikatakan sebagai 4:1. atau “4x zoom” seperti yang terdapat tertulis di kamera-kamera video yang ada di pasaran kini. Terdapat dua cara luru iaitu secara manual dan automatik. Luru secara manual menggunakan gegelang luru yang dipusingkan ke kiri dan ke kanan. Ke kiri untuk luru dalam ke kanan untuk luru luar. Luru automatik pula mempunyai butang in dan out untuk luru dalam dan luru luar.

3.1 Lensa Fokus
Lensa luru juga turut disertakan dengan lensa fokus yang menentukan kejelasan subjek. Ia menentukan subjek yang dirakam luar atau dalam fokus. Fokus boleh di dapati secara manual dengan memutarkan gegelang fokus.Jurukamera boleh memilih subjek yang diingini untuk fokus atau luar fokus. Terdapat juga autofocus motor yang mengawal fokus secara automatik. Sinaran infra merah akan menyerap pantulan cahaya dari subjek di tengah-tengah bingkai(frame) dan kembali kepada sensor kamera. Bagi mendapatkan jarak subjek dengan lensa, processer akan mengira jarak yang diambil sinaran untuk memantul dan kembali. Jarak tersebut akan didarabkan dengan kelajuaan cahaya dan dibahagikan dua(kerana ia melalui jarak berganda-kepada ojek dan kembali semula). Rakaman yang luar tak terkawal seperti program live dan rakaman jenayah, autofocus digunakan. Dalam aplikasi lensa luru kepada lensa fokus, luru dalam paling maksimum(jarak fokal terpendek) kemudian fokus akan memberikan semua jarak akan kelihatan dalam fokus.

Unit utama kamera


Motor Kanta Fokus

Sistem Lensa Kamera Video

3.2 Iris
Selain itu, terdapat iris pada kamera yang berfungsi mengawal kuantiti cahaya yang masuk ke dalam lensa dan memberi dedahan cahaya yang sesuai. Iris disukat menerusi bukaannya(hentian f) yang biasanya bermula dari f1.4, f2.8, f4, f5.6, f8, f11, f16, f36. Bukaan yang sebelah kiri adalah gandaan kuantiti cahaya f number yang di sebelah kanan. Nombor yang lebih besar memberikan dedahan cahaya yang lebih kecil. Satu hentian bersamaan dengan dua kali cahaya. Formula luas bukaan iris dapat di kira dengan :-

JARAK FOKUS/DIAMETER LENSA = LUAS BUKAAN IRIS


Seperti juga mata kita yang mempunyai iris yang bertidak secara automatik, terdapat juga butang auto iris pada kamera yang mengarahkan kamera memberikan dedahan cahaya yang sesuai yang keadaan sekeliling. Namun, ketika luru dilakukan, imej akan kelihatan gelap dan cerah dalam keadaan yang tidak sesuai. Hasil rakaman akan kelihatan “cacat” dan tidak cantik. Konteks antara iris dan kanta luru adalah bukaan yang tepat akan memberikan subjek dalam keadaan fokus dan seterusnya memberikan imej luru yang cantik.

3.3 Cara-cara Menggunakan Lensa Luru:-
1. Tujukan kepada kepada subjek.
2. Luru dalam(zoom in) maksima kepada subjek.
3. Fokus subjek sehingga imej kelihatan betul-betul dalam fokus.
4. Luru luar(zoom out) untuk mencari komposisi yang diingini.
5. Tentukan hentian f yang sesuai.
6. Tekan butang RECORD untuk rakaman. Sediakan 6 saat sebelum syot sebenar dirakam.